Муаллиф: Моҳигул НАЗАРОВА.
9.Қасд
Эртаси куни эрталабдан Саломат кейинги режасини амалга оширишга киришди.Исога қўнғироқ қилиб нима қилишни келишиб олди-да,вақтли уйдан чиқиб дўконга йўл олди.Кутганидай Зебинисо эрталаб вақтли келиб дўконни очди.Бу вақтда Саломат Исони келишини бозор дарвозасида кутиб ўтирарди.Исо келгач, унинг машинасига ўтириб,дўконни узоқдан кузатиб ўтирди.Зебинисо одатига кўра дўконни супуриб, полларни артиб,челакдаги кирланган сувни тўкиб келиш учун кетганида Саломат опа дарров дўконга кирди-да,Зебинисонинг стол устида турган сумкасига анчагина пул солиб қўйди.
Зебинисо иш жойига қайтиб, ишларини саранжомлаб бўлгач, Исо билан икковлари ҳеч нарса бўлмагандай дўконга кириб боришди.Зебинисо уларни бирга кўриб,бир зум ҳайратланиб қараб қолди.
-О, мени ақлли қизим.Аллақачон келиб,ҳаммаёқни тозалаб ҳам бўлдингми?-Саломат шундай деб Зебинисога қараб юрди.-Сени келин қилган одам маза қилади-да.Ҳамма ёқни ораста тутасан,чаққонгинасан.
-Ассалом. Йўғ-е,мақтайверманг.Ҳар доимги ишим-ку.-Зебинисо ўнғайсизланди.
-Мақтайман-да. Чунки сен бировларнинг бошини айлантиришга ҳам чаққонгина экансан.Ўғлимиз сенга уйланиш фикридан ҳалиям воз кечмади-я.
-Бу гапларнинг менга нима алоқаси бор?-Зебинисонинг аччиқланаётгани овозидан сезилди.-Мендан нима истайсиз?
Саломат опа сотувчи ўтирадиган стол орқасига ўтириб,тортмасини очиб кўрди-ю,бирдан жазавага тушди:
-Балки бу ердан йўқолган пулнинг ҳам сенга алоқаси йўқдир?
Қанақа пуллар?-ҳайрон қолди Зебинисо.-Мен пулларни билмайман.
-Сен ўзингни атайин гарангликка соляпсанми?-Бўш келмади Саломат опа.- Бу ерда кечаги савдонинг пуллари бор эди.
-Мен столни ёнига борганим ҳам йўқ,фақат полларни ювиб олдим.Энди кийимларни тўғрилаётган вақтимда сиз келиб қолдингиз.-Зебинисо кутилмаган туҳматдан гарангсиб қолди.
-Балки пулларни олиб,аллақачон яшириб ҳам қўйгандирсан?Исо менга стол устидаги сумкани олиб беринг-чи.-Саломат ҳайкалдай қотиб турган Исони туртди.
Зебинисо сумкасини ўзи олиб Саломатнинг қўлига тутқазди.- Мана,бемалол.Кўринг.
Саломат сумкани ичидан аллақанча пулни олиб стол устига қўйди.
-Энди нима дейсан? Туҳмат қилаётган эканманми?
- Бу..бу пул қаердан мени сумкамга тушиб қолди?-Зебинисо гангиб қолди.
-Буни сендан сўраш керак! Демак сен ўғрисан,Саломат шундай деб, Исога қаради.-Бўлинг,милицияга қўнғироқ қилинг….
- Мен бу пулни олганим йўқ!-Зебинисонинг овози бу гал қатъийроқ чиқди.
-Ҳозир милиция келади.Ўзлари дарров аниқлашади,бу пулни ким олганини,-Саломат овозини баландлатди.Кейин Исога қараб:-Нимага милиция чақирмаяпсиз,бўлинг тез чақиринг!-деди.Исо бир зум қотиб турди-да,"Бу масалани ўзингиз ҳал қилинг,мен аралашмайман",-деб чиқиб кетди.
-Майли,чақиринг.Мен бу пулни олмаганман, ўғри эмасман.-Зебинисо шундай деб ёнида турган стулга ўтириб олди.
-Энди тўтиқушдай “Ўғри эмасман,пулингизни олганим йўқ”,-деб тураверасанми? Кел,ундан кўра бир нарсага келишиб оламиз.Мени шартларимга кўнсанг бўлди.Сумкангдан пул чиққанини ҳам унутамиз,-Саломат шундай деб айёрона илжайди.
-Қанақа шартлар экан?
-Сен Нуршод билан бошқа учрашмайсан.Телефон қилса жавоб бермайсан.Умуман кўзига кўринмайсан!Тушундингми?-Саломат буйруқ оҳангида гапирди.
-Ҳа,ҳали гап буёқда денг? Демак,Нуршод билан мени ажратиш учун шу ишни қилдингизми?-деди Зебинисо киноя билан.-Овора бўласиз.Пулингизни қандай қилиб мени сумкамга тушиб қолганини билмайман.Нуршод билан учрашмаслик масаласига келадиган бўлсак,мен ўғлингизга осилиб олганим йўқ.
-Осилиб олмаганмиш, тавба.Демак, айтганимни қилмайсанми?-Бирдан Саломат опанинг важоҳати ўзгарди.-Ҳалиям яхшилаб ўйлаб кўр.Ўғлимизни тинч қўйсанг,сенга истаганингча пул бераман.
-Менга пул керакмас, Зебинисонинг бирдан хўрлиги келди.Нимага одамлар бунча ёмон-а?Ҳамма нарсани,ҳатто муҳаббатни ҳам пул билан ўлчашади…
-Демак, сенга Нуршод керак, шундайми?-Саломат опанинг ғазабдан кўзлари қисилиб кетди.-Сен унга турмушга чиқишдан умидворсан, тўғрими?Ҳеч қачон бундай бўлмайди.Йўқол кўзимдан!
-Ҳалиям кетаман,-Зебинисо жойидан сакраб турди.-Мени ҳайдаш шарт эмас. Агар бу дўкон ҳам сизники эканлигини билганимда, ҳеч қачон ишламасдим. Аммо бугунги ишингизни виждонингизга ҳавола қилиб кетаман.
Зебинисо югургандай бўлиб, тезликда дўкондан ўқдай отилиб чиқиб кетди. Уйга боргунича бошига тушган кутилмаган туҳмат балосидан сиқилиб, йиғлаб кетди...
10.Изтироб
Зебинисо уйга келгач,ётоқхонага кирди-ю,онасининг суратини қўлига олиб зор-зор йиғлади.Онаси бўлса,ҳеч ким унга бундай туҳмат қилолмас эди.Нега ҳамманинг онаси бор-у,унинг онаси йўқ?Зебинисонинг дардини тинглайлиган,жондай азиз инсони нега бунча эрта уларни тарк этди?Зебинисо шу саволлар,оғир ўйлар чангалида қандай қилиб ухлаб қолганини билмади…
..Тушида онасини кўрди.Онаси "Зебинисо,қизим.Бошинг оғрияптими?Тур,мана бу дорини ичиб ол.Мазали шўрва пиширдим,ҳозир тайёр бўлади.Тур,қизим."-деб унинг сочларини силаётган эмиш.Зебинисо сакраб туриб кетди.Онаси ошхонада нимадир пишираётган каби туюлиб,уйқу аралаш ошхонага борди.Аммо ошхонада ҳеч ким кўринмас,бу тушлиги аён эди…Зебинисо меҳмонхонага кирди.Вақт тушликка яқинлашиб қолганини кўриб,синглиси ҳозир мактабдан келиши ёдига тушди.Тўртта тухумни олиб,пиёз ва помидорни майдалади-да, ҳаммасини қўшиб қовурди.
Қиз кечга яқин қўнғироқ қилган Нуршодга эрталаб юз берган воқеани қисқа қилиб айтиб берди.Нуршод уни индамай эшитиб, кейинроқ гаплашишларини айтиб,алоқани узди.
Йигитнинг дабдурустдан бундай муомаласи Зебинисони ўйлантириб қўйди.Қиз Нуршоднинг бу ҳаракатини ўзича таҳлил қиларкан,"Онасининг туҳматидан қаттиқ хафа бўлди,шекилли",-деб ўйлади.
Нуршод эса Саломат опанинг бу ярашиқсиз қмлмишидан хафа бўлиб,у билан гаплашиб олиш мақсадида отасининг уйига йўл олди.
Саъдулла ака ҳовлига югургудек бўлиб кириб келган ўғлини дераза ойнасидан кўриб,ўзича мамнун жилмайиб қўйди."Ҳа келмас экансан-а.Аяси "Қийинчилик,пулсизлик жонидан ўтса ўзи югуриб келади, "- деганди.Мана,айтгани бўлди."
-Ҳа,кел Нуршод,-деди Саъдулла ака эшикни очиб ҳовлига чиқаркан.-Кетаётганингда "Барибир қайтиб келасан, "-дегандим-ку.
-Дада,Саломат опа..Узр,аям уйдами?
-Ҳа,уйда.Бошим оғрияпти,деб ётганди.Нима дейсан,аянгга?
-Ишим бор,-Нуршод шундай деб олдинга қараб юрди.-Бир масалага аниқлик киритиш учун келдим.
-Қандай масала экан?
-Юринг,ҳозир аямни олдида тушунтираман.-Нуршод туфлисини ечиб,уйга кирди.
Шу пайт ташқаридан келган овозларни эшитган Саломат опа ичкари хонадан чиқиб келди.У бошини рўмол билан ўраб олган, негадир юз-кўзлари шишгандай эди.
-Наҳотки қайтиб келган бўлсанг?Катта кетиб гапиришларинг қаерда қолди?-Саломат опа қўлларини кўкраги устида чалиштириб стол ёнига борди.-Лекин ақлинг кирганидан хурсанд бўлдим,Нуршод.
-Ая,дада юринг компъютер турган хонага кирайлик,-Нуршод шундай деб ён томондаги кичик хонага қараб юрди.Кейин компъютер қаршисига ўтириб,уни ёқди.Саъдулла ака ва Саломат опа ҳайрон қолганча унга яқинроқ боришди.
-Нима бизга бирор нарса кўрсатмоқчимисан?-Саъдулла аканинг саволи жавобсиз қолди.Нуршод қандайдир симларни бир-бирига улаб,мониторга ишора қилди.Мониторда аввал бўм-бўш савдо дўкони тасвири кейин эса дўконга кириб келган Зебинисо кўринди.Нуршод тасвирни бир лаҳза тўхтатди-да,Саломат опага қаради.
-Ая,дўконларимизга камера ўрнатганмиз.Сиз бундан бехабарсиз.Дадам иккимиз билардик буни,-Нуршод шундай деб гапдан тўхтади.-Аммо сизнинг Зебинисога туҳмат қилганингизни эшитгач,шу тасвирларни дадам кўришлари лозим,деб ўйладим.
Нуршод тасвирларни давомини қўйди.Зебинисо полларни ювиб бўлиб,челакни кўтариб чиқиб кетгани кўринди.Шу заҳоти мониторда Саломат опа пайдо бўлди.У қизнинг сумкасини очиб,ўзи билан олиб келган пулларни солиб қўйди.Кейин тезгина дўкондан чиқиб кетди.
-Нима бу ўзи?-Саъдулла ака хотинига қаради.-Нега бу қизнинг сумкасига пул солиб қўйдинг?
Саломат опа асабийлашганидан лаблари пир-пир учар,камерага тушиб қолган тасвирлар унинг жаҳлини чиқараётган эди. -Ажаб қилибман хўпми?-деди у ранги оқариб.-Бу ишларнинг ҳаммасини сени ўйлаб қилдим.
-Мени ўйлаб?Қўйсангиз-чи,ая!Сиз Зебинисога туҳмат қилганингиз етмагандай, нега уни милиция чақираман,деб қўрқитдингиз?-Нуршод шундай деб дадасига қаради.-Энди буёғини кўринг,дада.
Монитор экранида Исо билан бирга дўконга кирган Саломат кўринди.Зебинисога қўлларини пахса қилиб гапираётган аёлнинг важоҳати қўрққулик эди.
-Яхши қилибди аянг.Ростдан ҳам у сени ўйлаб бу ишга қўл урган,-Саъдулла ака эшикка қараб юрди.-Мен ҳам унинг ўрнида шундай қилган бўлардим.
-Нима?-Нуршод жойидан туриб кетди.-Дада,сиз тўтиқушдай аямни гапларини такрорлаяпсизми?Ўз фикрингиз йўқми?Аямнинг шу ишлари тўғрими?
-Ким тўтиқуш?-Саъдулла ака жаҳл билан ўғлига чақчайди.-Билганингни қиляпсан-ку,барибир.Аммо бир нарсани билиб ол.Ўша қизга уйланадиган бўлсанг,ҳеч қачон сени кечирмайман!
Нуршод отасига кейин Саломат опага бир зум қараб турди-да,жойидан туриб эшикка қараб юрди.Туфлисини кияркан:"Мен барибир Зебинисога уйланаман, "-деди-да,уйдан чиқиб кетди.Бироздан кейин эса дарвозанинг тарақлаб ёпилгани эшитилди.
Нуршод чиқиб кетгач,ғазаби босилмаган Саъдулла ака яна гапирди:
-Буни қайсарлигини қара,аяси.Бу нима деган гап?
-Бўлди, ўзи шу болани кўп талтайтирдик.Билганини қилсин.-Саломат опа шундай деб жойидан тураркан,бирдан боши айланиб кетди.-Вой бошим…
-Ҳа,бошингга нима қилди?-Саъдулла ака хотинига ташвишланиб қаради.-Охирги пайтларда кўп бошинг оғрияптими, дейман.Дўхтирга кўринмайсанми?
-Э,дўхтирни қўя туринг.Ҳозир битта дори ичсам яхши бўлиб қоламан. Аммо сиз гапингизда туринг. Бизга қулоқ солмаган, айтганимизга кирмаган ўғилнинг тўйига бормаймиз. Тушундингизми?
11.Совчилик
Сакина опа Нуршоднинг хоҳишига кўра Зебинисонинг холаси Гулшанникига совчиликка борди.Зебинисо бир кун олдин холасига Нуршод совчи юборишини айтган бўлса-да,Гулшан ўзини ҳеч нарсадан бехабар каби тутиб,Сакина опани кутиб олди.Сакина опа жияни Зебинисони ёқтириб қолганини,аммо ота-онаси бу никоҳга қаршилигини айтгач ҳайрон бўлиб қолди.
-Опа,ахир ота-она розилигисиз турмуш қуриш…яхши иш эмас-ку.- Гулшан Сакина опага чой қуйиб узатаркан,қўшиб қўйди.-Хўп,тўй ҳам ўтди,дейлик.Лекин янгангиз жиянимга кун берармикан?Кейин тўйдан кейин келин-куёв қаерда яшайди?Мени тўғри тушунинг,опамдан қолган омонат-Зебинисонинг тақдирига бефарқ қаролмайман.Кечагина Саломат опа жиянимга туҳмат қилибди..
-Келинг,ҳаммасини бир бошдан гаплашиб,келишиб оламиз.-Сакина опа қўлидаги пиёлани столга қўйди.-Ўзи ота-онам икки қиз фарзанд кўришган.Опам кутилмаганда бевақт вафот этгач,онам раҳматли кўп куйдилар.Поччам уйланганидан кейин эса,Нуршод маълум бир вақт онам билан бирга яшади.Ҳозир ҳам ўша ҳовли бўш турибди.
-Хўп,демак уй бор денг?
-Тўйдан кейин келин-куёв жиянларимиз онамдан қолган ҳовлида яшашади.Нуршод ҳовлини чиройли қилиб таъмирлаб қўйди.-Гапида давом этди Сакина опа.-Кечаги воқеадан ҳам хабарим бор.Агар тезроқ тўй қилиб,икки ёшни бошини қўшиб қўймасак,бундай ҳолатлар давом этаверади.Ота-она розилиги деяпсиз.Лекин ота-она фарзандини тушунмаса,унинг қалбини англамаса нима қилиш керак?Келинг,иккимиз бош бўлиб,шу тўйни ўтказайлик.
-Тўй-ку,бир кунда ўтадиган маросим.Лекин уни ташкил қилиш,ўтказиш осон иш эмас…-Гулшан шундай деб ўйланиб турди-да, Сакина опага қаради.-Гапингиз тўғри,биргалашиб ихчамгина тўй қиламиз.Асосийси,жиянларимиз бахтли бўлишса бўлди.
-Э,яшанг.-Сакина опа хурсанд бўлиб кетди.-Келинг,унда тўй ҳақида гаплашайлик.Аввал мен келтирган патирларни синдирайлик.
Сакина опа шундай деб ҳалигача очилмай ёнида турган оппоқ дастурхонни олиб,ичини очди.Қанд,ҳолваларни олиб дастурхон четига қўйди.Кейин қип-қизил бўлиб пишган ғарчиллама, ёғли патирни синдирди…
12.Тўй
Ниҳоят икки оила учун ҳам ҳаяжонли кун-никоҳ тўйи бўладиган пайт ҳам етиб келди.Икки хола келишиб,тўйни ихчамгина қилиб ўтказишга аҳд қилишган бўлса-да,меҳмонлар сони юз эллик нафарга бориб қолди.Шаҳарнинг энг янги ва чиройли ресторани "Рудизар"да Нуршод ва Зебинисонинг тўйлари ўтказиладиган бўлди. Нуршод ўзи айтгани каби тез орада харидор топиб ўзи миниб юрган машинасини сотди.У тўйнинг каму-кўстсиз ўтишини,севгилиси Зебинисони хурсанд қилишни ўйларди.Тўй куни белгилангач,Нуршод ота-онасини тўйга айтиш,шу баҳонада ярашиш учун уйларига борди.
Дарвозани очган Саломат Нуршодни кўриб қовоғи осилиб кетди.У доимгидек кайфиятсиз,бошига айлантириб рўмон ўраган,сочлари тартибсиз ҳолатда эди.
-Ҳа,яна нима дейсан?-деди у Нуршодга ўқрайиб қарар экан.-Нима гап?
-Ая,ассалому алайкум.Мен сизларни тўйга айтиш учун келгандим.Дадам негадир қўл телефонларини кўтармадилар..-Нуршоднинг гапи оғзида қолди.Кутилмаганда Саломат опа Нуршодни кўкрагидан итариб юборди.Ўзи эса гандираклаб кетди.
-Демак,барибир уйланяпман, дегин.Нимага келдинг,бизга алам қилдирганими?"Мана кўринглар, қўлларингиздан ҳеч нима келмади.Билганимни қиляпман! "-дейишга келдингми,жувонмарг, етим?-Саломат шу сўзларни нафрат билан айтди-да,зўрға дарвозага суянди.-Йўқол кўзимдан.Башаранг қурсин.Дадангни сендай боласи йўқ,тушундингми?
Нуршод унга қарши ҳеч нима демади.Кўнгли чўкиб,катта кўчага қараб юраркан,кўзларига ёш тўлганини ҳис қилди."Нима бўляпти,менга?Нега йиғлагим келяпти? Бу никоҳга улар қарши эканлигини билардим-ку.Нимагаям келдим?"-алам билан ўйлади у.Кейин кўча бошида тўхтаб,сал ўзини босиб олди.Кўча бошидаги водопровод жўмрагини очиб,юз-қўлларини ювди.Кейин бир хўрсиниб олди-да,олдинга қараб юриб кетди…
Никоҳ тўйи белгиланган куни ёшлар бориб аввал расмий никоҳни қайд эттириб келишди.Зебинисо бу маросимга ҳамма келинлар каби оппоқ келинкўйлак кийиб борди.Нуршоднинг курсдошлари, жўралари, ўзининг дугоналари билан никоҳ қайд қилинганидан кейин уч-тўртта машинада тантана билан шаҳар айланишди," Сомонийлар"боғидаги "Мотамсаро она" ҳайкали пойига гуллар қўйишди. Кейин ҳаммалари бирга боғ ичидаги кафетерийда ўтириб, музқаймоқ ейишди. Зебинисо ҳам Нуршод ҳам ўзларини қувноқ кўрсатишаётган бўлса-да, барибир нигоҳлари маъюс эди.
Кечки тўй маросимига Зебинисо миллий либосларда боришини айтганида Гулшан опа ҳайрон қолди.
-Нимага бундай қилмоқчисан?-сўради у жиянидан.-Ҳамма келинлар каби оқ кўйлак,фатада бораверсанг бўлмайдими?
-Йўқ,-деди Зебинисо қатъий.-Онам мен учун тиктирган келинлик кийимлари бор.Ўшани кияман.
Қиз шундай деб қадимий,ўймакорлик услубида ишланган сандиқдан зардўзи либосларни олиб,холасининг олдига қўйди.
-Ҳа,майли.Ўзинг учун шундай маъқул бўлса, майли.Нимаям дейман?-Гулшан опа бежирим кийимларни,тилла рангли шарфни силаб қўйди.
"Рудизар"даги кечки никоҳ базмига бухороча келин либосида кириб келган келган Зебинисони ва унинг ёнида қўлини кўксига қўйиб турган Нуршодни ҳамма қарсаклар билан қарши олди.Тўй бухороча ёр-ёрлар,санъаткорларнинг мухаммасхонлиги (яъни ҳар бир меҳмонга аталган шеърлар билан) ниҳоятда қизғин,хушчақчақ ўтди.Куёвнинг синфдош ва курсдош дўстлари даврани роса қиздиришди, чиройли тилаклар билдирилди. Нуршод тўйнинг охиригача икки кўзини тўйхона эшигидан узмади.Хаёлида дадаси кириб келаётган каби бўлаверди.Лекин Саъдулла ака тўйга келмади…
Тўй охирида Сакина ва Гулшан опалар келин-куёвнинг ёнгинасига келиб, рақсга тушиб,уларнинг кайфиятини кўтариб юборишди.Охирида янграган ёр-ёр садолари остида Нуршод ва Зебинисони ресторандан олиб чиқиб,қизнинг уйига боришди.(Бухорода тўйдан кейин келин ота уйига қайтиб келади.Эртаси куни барча миллий урф-одатлар бажарилиб,кейин куёвнинг уйига кузатилади.)
Зебинисо кун давомида жуда чарчаган эди.Ўзининг қадрдон уйига келгач,кийимларини алмаштириб,душга тушиб чиқди-да,донг қотиб ухлаб қолди.У билан бирга келган Гулшан опа,тоғасининг хотини Сайёра билан бирга унинг сепларини яна бир бор кўздан кечириб,сандиққа жойлашди.Меҳринисо эса опаси турмушга чиқиб,ўз бахтини топганидан хурсанд бўлса-да,буёғига якка ўзи қандай яшаши ҳақида ўйлаётганди.Холаси унинг маъюслигини,кайфиятсизлигини сезиб,секин сўз очди:
-Қизим,чарчадингми,ё нимадандир хафамисан?
Меҳринисо холасига қараб бирдан йиғлаб юборди.
-Холажон,опам келин бўлдилар.Энди Нуршод акам билан яшасалар,мен бир ўзим қандай қилиб бу уйда яшайман?
-Вой-бўй,сени якка ўзингни қолдирармидим?Сени ўзим билан олиб кетаман.Бизникида яшайсан.Биласан,учта ўғлим бор.Энди мени қизим бўласан,-кулди Гулшан опа.-Мактабинг ҳам бизнинг уйимизга яқин.Эртага опангни куёвни уйига олиб бориб қўямиз-у,кейин бизникига кетамиз.
-Опамни соғинаман-да,-хўрсинди Меҳринисо.
Индамасдан сандиққа алланималарни жойлаётган Сайёра бир зум тўхтади.
-Қизим,опам бахтли бўлсин,дегин.Соғинсанг,бориб турасан,опангни ўзиям келиб туради,-деди у муроса оҳангида.-Биламан-ку,опа-сингил бир-бирингизга жуда боғланиб қолгансизлар.
-Янганг тўғри айтдилар,-Гулшан опа шундай деб жойидан турди.-Бўлди,энди ухлаймиз.Эрталаб келинни куёвникига олиб боришимиз керак.
Зебинисони тонгда Сайёра янга уйғотди.
-Бўлинг энди пошша қиз,-деди у.-Кийимларингизни кийинг,пардоз қилинг.Куёвникига боришимиз керак.
Ярим соатлардан кейин адрасдан тикилган чиройли яшил ранг миллий кийим кийган келиннинг бошига Сайёра янга қадимий паранжини ташлади.Пастда Нуршод юборган "Каптива"уларни интизор бўлиб кутиб турарди.
… Нуршод ва унинг дўстлари ҳовлини шарлар ва гуллар билан байрамона қилиб безатишибди. Зебинисо машинадан тушиши билан маҳалланинг обрўли кишиларидан бири семизгина қўйни унинг оёғи остига олиб келиб, сўйди.Кейин дарвозага яқин жойда гулхан ёқилди, карнай-сурнай садолари остида куёв келинни даст кўтариб,гулхан атрофидан айлантира бошлади.Кўчада дарров одамлар тўпланди.Улар орасида қўшнилар ҳам,болалар ҳам,Эски шаҳарни айланиб юрган сайёҳлар ҳам бор эди.
Нуршод Зебинисони нақд етти марта гулхан атрофидан айлантирди-да, ҳовли ичкарисига олиб кириб кетди.Ўзлари яшайдиган хона олдига келтириб,ерга қўйди. Зебинисонинг бироз боши айланиб турди-да, қўлидан тутган кайвони холанинг ундаши билан бошини эгиб,остона ёнида турди.Кайвони хола никоҳ муқаддаслиги,оила мустақкамлиги аёлга кўп жиҳатдан боғлиқлиги ҳақида гапириб,келинчакнинг пешонасини остонага уч марта теккизиб олди.Кейин қариндошлар, қўшни аёллар биргалашиб келинни ичкарига олишди.
Ичкарида келин тушадиган хона чўғдек безатилган бўлиб, тўрда зардўзи тилла нақшлар тикилган қип-қизил велюр чимилдиқ тутилган,деворлар бўйлаб тортилган ингичка арқонларга гир айлантириб,келиннинг сеплари илинган эди.
Зебинисо хонага кўз югуртираркан,бирдан юраги энтикиб, ёп-ёруғ бўлиб кетди.У энди келин бўлди!Ўзи ёқтирган Нуршоднинг хасми-ҳалоли бўлди .Шу пайт унинг қўлтиғига кирган Сайёра янгаси "Ҳазоралик"(Саломнома) айтаётган кайвони холага жўр бўлди.
Бироздан кейин Нуршодни ҳам худди шундай қилиб,олиб киришди.Куёвнинг дўстлари саломнома айтаётган кайвони холага жўр бўлиб,"Ҳазоралик"айтишганда,уларнинг овози зарбидан деворлар ҳам титрагандек бўлди.Ниҳоят, ойна тутиш, ширинлик ялатиш урфлари ҳам бажарилгач,келин-куёв чимилдиқда ёлғиз қолишди.
-Мана,Зебинисо иккимиз оила қурдик.-Нуршод шундай деб жойидан турди.-Ҳозир домла келиб,никоҳ ўқийди.Биз энди доим бирга бўламиз…
Ўша куни тушдан кейин"келинсалом"маросими ҳам ўтказилди ва Нуршод-у, Зебинисонинг биргаликдаги мустақил ҳаёти бошланди.Гулшан ва Сакина холалар кетишларидан олдин бири олиб,бири қўйиб, икки ёшга насиҳат қилишди.
-Мана,Худога шукур,тўйни ҳам ўтказиб олдик. Мурод-мақсадингга етдинг, жиян.-Сакина опа юмшоқ, меҳрли оҳангда гапирди.-Энди мана шу ҳовли-жой,мана шу ҳаёт сизларники.Буёғига тинч,бахтли яшанглар,болаларим.
-Энди чиллалисизлар,-унинг гапини давом эттирди Гулшан опа.-Иккингиз ҳам кечқурун кўчада юрманглар.Аҳил-иноқ бўлиб уйда ўтиринглар,хўпми?
(Давоми бор...)
